Chiến lược điện hải lưu ở Việt Nam

KS Doãn Mạnh Dũng

 

Thế hệ chúng tôi nay đã thuộc U80. Nhớ hồi học cấp II, cuối thập niên 1960, tôi học ở trường cấp I và II Nguyễn Du ở đường Lý Thái Tổ Hà Nội. Tuổi thơ ấu ngồi nghe bài giảng về điện phân nước lấy Hydro và Ô-xy để có một nguồn năng lượng mới mà cuộc đời tràn đầy khát vọng. Khi đó chúng tôi đã sớm hiểu  cần rất nhiều điện năng để điện phân nước. Vậy nguồn năng lượng nào dành cho điện phân?  Để điện phân có hiệu quả cao cần có chất xúc tác, vậy chất xúc tác đó là gì?

Tất cả chỉ là những câu hỏi không thể trả lời và chỉ còn là ước mơ.

Khi nghiên cứu Điện hải lưu tôi hiểu đây là nguồn điện năng vô tận và vô cùng sạch của Việt Nam. Sự tồn tại dòng  hải lưu qua Việt Nam này là từ nguồn năng lượng vũ trụ. Nó hình thành trước hết từ sự chênh lệch nhiệt giữa Xích Đạo và Bắc cực. Sự chênh lệch nhiệt này đã tạo ra dòng hải lưu Bắc – Nam. Vì trái đất quay từ Tây sang Đông nên dòng hải lưu trên vừa di chuyển hướng Bắc-Nam vừa di chuyển theo hướng Đông – Tây. Nhờ địa hình tự nhiên của bờ biển từ Nhật Bản, Trung Quốc  đến mũi Cà Mau lệch dần về hướng Tây khi tiến đến Xích Đạo, bờ biển như một bức tường hướng dòng hải lưu tập trung và mạnh nhất tại bờ biển miền Trung Việt Nam. Dòng chảy này  dài 1000 km từ Hòn La – Quảng Bình đến mũi Kê Gà- Bình Thuận, vừa có độ rộng lớn, vừa gần bờ, vùng nước nông, hướng dòng ổn định là Bắc-Nam  vừa có tốc độ cao nên rất thích hợp để khai thác công nghiệp. Vấn đề đặt ra nguồn điện từ dùng hải lưu trên sẽ vô cùng lớn nếu cùng lúc khai thác toàn bộ tuyến  theo chiều dài và chiều rộng của dòng hải lưu thì không có lưới điện nào có thể đáp ứng, chưa kể chuyện dòng hải lưu có hiện tượng cực đại vào mùa đông và cực tiểu vào mùa hè. Nhớ bài học năm xưa về điện phân nước, tôi tin rằng đây là cơ hội để thực hiện ước mơ của tuổi ấu thơ. Vì vậy chiến lược cho Điện hải lưu ở Việt Nam ra đời.

Đến tháng 10/2021, các ý tưởng về Điện hải lưu ở Việt Nam đã  hoàn thiện. Mô hình sản xuất công nghiệp Điện hải lưu ở Việt Nam đã được công bố. Nguyên liệu chủ yếu là những khối bê tông cốt thép đặt dưới đáy biển để nhận năng lượng. Khối bê tông có tuổi thọ khoảng 30 năm. Khi không dùng có thể rút nước, để chúng nổi lên và đưa đến vị trí hợp lý cho mục tiêu phát triển thủy sản.  Hệ thống tuabin rất ít nguyên liệu vì càng nhẹ càng tốt. Hệ thống tua bin có thể tái chế. Hệ thống máy phát điện đặt trên mặt nước. Hệ thống máy phát điện bằng “trống quay “nhận được tối đa nguồn động năng theo chiều ngang và cả chiều sâu. Nguồn động năng có công thức   E = 0.5.m.v.v, trong đó E là nguồn năng lượng nhận được, m là khối lượng vật di chuyển, v là tốc độ vật di chuyển. Vì trọng lượng riêng của nước gấp 830 lần không khí nên chúng ta hiểu rằng dòng nước tự nhiên đang mang nguồn điện năng rất lớn cho con người.

Dòng hải lưu ở miền Trung có 2 dòng, dòng tầng đáy tồn tại 365 ngày/năm, còn dòng tầng mặt có 8 tháng /năm vào mùa gió Đông Bắc. Hai dòng cùng hướng Bắc-Nam. Như vậy về mùa gió Đông Bắc thì nguồn điện năng cung cấp sẽ cực đại. Để ngành Điện hải lưu ở miền Trung phát triển ổn định, chúng tôi chọn chiến lược sản xuất Điện hải lưu đồng hành với sản xuất Hydro và Ô xy  để cung cấp cho công nghiệp  hóa chất, luyện kim, sản xuất điện, dân dụng và giao thông vận tải.

Với mô hình trên, nguồn điện năng sản xuất được chia ra 2 phần: phần cung cấp cho hệ thống điện lưới và phần còn lại điện phân để sản xuất  Hydro và  Ôxy hóa lỏng chứa trong bình.  Với chiến lược trên, Điện hải lưu Việt Nam sẽ hoàn toàn chủ động trong kinh doanh không phụ thuộc vào khả năng tiêu thụ của  mạng lưới điện Việt Nam. Hydro và Ôxy được hóa lỏng chứa trong bình  hoàn toàn có thể xuất khẩu nếu thị trường trong nước không thể tiêu thụ hết.

Chiến lược trên là giải pháp cụ thể để Việt Nam thực hiện cam kết trung hòa Carbon vào năm 2050  tại Cop 26 London tháng 11/2021.

Tác giả tin rằng 11 tỉnh thành ven biển miền Trung  từ Hòn La- Quảng Bình đến mũi Kê Gà -Bình Thuận  hoàn toàn có thể khai thác nguồn động năng dòng hải lưu. Với Cà Mau hoàn toàn có thể khai thác động năng dòng chảy ở Hòn Khoai và mũi Cà Mau.

Như vậy chiến lược  đã chọn rõ ràng, vấn đề còn lại là nguồn tài chính và thực hiện.